Dezenfeksiyon Sistemleri
"Temiz Havuz İçin Doğru Temizlik Yöntemi..."
Havuzu suyunun her zaman girilebilecek seviyede olabilmesi, doğru dezenfeksiyon sisteminin uzman kişiler tarafından kurulması ile mümkündür.
BAKIR GÜMÜŞ
Gümüş iyonları ile dezenfeksiyon, bakır iyonları ile topaklama yaparak çalışan bir sistemdir. Sistemde pompa ile filtre arasında bakır elektrot, filtre ve havuz arasındaki tesisata da gümüş plaklar konulur. Havuz suyu geçerken bu elektrotlardan elde edilen iyonlar havuz suyuna ayarlanmış ölçülerde otomatik olarak katılırlar. Normal kullanımın yarısı kadar da klor veya brom dezenfeksiyon için sisteme atılmalıdır.
BROM
Klora çok benzeyen son derece etkili bir dezenfektandır. Klor gibi bağlı brom oluşabilmesine rağmen koku olmaz. Element sıvı halde olup kullanımı yaygın değildir, koyu kırmızı renkte oldukça korozif ve ağır kokuludur. Saklanması son derece zor ve tehlikelidir bu yüzden yüzme havuzlarında sıvı halde kullanılmaz. Emniyetli organik kullanım şekli 1 brom, 3 klor, 5,5 dimethylhydantoin (BCDMH Bromo-kloro-dimetilhidantion) tablet şeklindedir. En önemli olumsuz hali çok az yüzücüde havuzu kullanımından 12 saat sonra vücutlarında kaşıntı vakasıdır (genellikle yaşlılarda).
KALSİYUM HİPOKLORİT
%65 klor ihtiva eder, kalıcıdır ve sodyum hipokloritten daha saftır. Granül halde küçük havuzlara el ile verilebilir, klorinatör cihazı ile tablet olarak da kullanılır. Skimmerli havuzlarda skimmer sepetine tablet konulması gibi sakıncalı bazı kullanım şekili de vardır. (Skimmer sepetine konulan tablet yöntemi oradan giden klorlu suların filtredeki kirleri parçalayıp kumdan geçebilecek hale getirerek havuza ulaşmasına yol açması ve bilmeden elini skimmer sepetine sokabilecek genellikle çocuklar için tehlike yaratabileceğidir.)
KLOR GAZI
Sıkıştırılmış klor gazı klorun en saf hali olup içeriğinde %100 klor vardır. Klor gazı havuz suyu ile temasa geçer geçmez serbest klor ve hidroklorik asit oluşumu başlayacaktır. Bu çevrim suyun pH değerini düşürüp yüksek asitik olmasını sağlar. Bu nedenle otomatik cihazlarla suyun sürekli olarak pH değeri ölçülmeli ve sodyum karbonat veya sodyum hidroksit gibi kimyasallarla pH dengelenmelidir. Çok dikkatli kullanılması gereken bir sistem olduğundan hiçbir şekilde özel ev havuzlarında kullanılmamalıdır.
OZON
En hızlı dezenfektan ve en güçlü okside edici ajandır. Yüksek etkinlikte bir gaz olup hemen reaksiyona girer. Kalıcı bir gaz değildir tekrar O2’ ye dönüşür, o yüzden hemen havuz yakınında üretilmesi gerekir. Çok zehirli bir gaz olduğundan reaksiyona girmeyen kısımları hemen sistemden geri alınmalıdır. Bunun için yüzme havuzunun devrettirilen suyu özel bir filtreden geçirilerek içindeki ozon gazının fazlası iyonizasyon öncesine geri döndürülerek sistemden alınır.Ozon suda bulunan bakterilere karşı çok etkilidir, mesela Eşelya Koli bakterisine karşı klordan 100 kat daha etkilidir, insanlardan gelen organik kirleri (idrar, ter bileşikleri) kırar, ayrıştırır. Aynı zamanda son derece kuvvetli topaklayıcıdır. Ev havuzlarında genel havuzlara nispeten düşük dozlarda kullanılabileceğinden Dezenfektan gücüne katkı olarak klor ve yosun önleyici ile birlikte kullanılmalıdır. Bununla beraber klor sarfiyatı %50 azalacaktır.
KLORİNE İSOSİYANÜRAT
Dünyada en çok kullanılan klor tipidir. Klor ve siyonurik asitten oluşur (stabilize klor) Siyanurik asit stabilizatör görevi yapar tamamıyle insana zararsızdır. Açık havuzlarda güneş ışınlarına dayanıklılığı arttırır iki bileşiği vardır.
Di-chlor SUPERCHLORINE
Granül halde klordur, muhteviyatı %55- 60dır. Yüksek hızda eridiğinden direkt havuza atılmasında sakınca yoktur. pH derecesi nötr dür, siyanurik asidin uzun kullanımlar sonucu sudaki değerinin artması klor kilitlenmesi denilen durum ortaya çıkacaktır. (klorun etki edememesi) bu durumda havuza bir miktar taze su eklenmesi gerekecektir.
Tri-chlor CHLORTAB
Muhteviyatında %90 klor vardır, genellikle tablet olarak satılır. Klornatör veya yüzer şamandıralı cihazlar ile kullanılır. Son derece yavaş erir, pH değeri(3) çok düşüktür. Tek başına kullanımlarda suyun pH değerini etkileyeceğinden suyun pH‘ını kontrol etmek gereklidir. Di – klor gibi bunda da siyanurik asit ihtiva ettiğinden birikmesini önlemek için kuvvetli ters yıkama yapılmasında fayda vardır. Çünkü diklor ve triklor kullanımında cyanurik acid yoğunluğunun yükselmesi neticesinde bakteri öldürme kabiliyeti o derece az olacaktır.
SODYUM HİPOKLORİT
Sıvı klor evlerdeki çamaşır suyu kokusunda soluk sarımtırak bir sıvıdır. Piyasada %10 - %15 bulunan karışımda satılmaktadır. Çok yüksek pH değerindedir (pH=12) Saklanması ve stoklanması problemi vardır. Süre uzadıkça % olarak değerini kaybetmektir, Klor değeri azalsa bile pH değeri 12 olarak kalır. Yaz aylarında koyu renkli bidonlarda ve serin yerde saklanmalıdır.
Dikkat!
- Hiçbir zaman sıvı klor başka bir asit ile karıştırılmamalıdır, aksi halde aniden oluşan klor gazı son derece tehlikeli ve yanıcıdır.
- Her zaman kimyasal madde suya atılmalıdır, Suyu kimyasal maddeye atmak aniden parlayan çok tehlikeli reaksiyonlar olabilir.
ULTRA VİOLE
UV ışınları tüm bakteri ve mikroorganizmaları öldürme etkisinden dolayı havuz dezenfeksiyonunda kullanılmaktadır, genellikle civa buharlı lambalar kullanılarak elde edilen UV ışınları (240nm- 280nm dalga boyunda) suyun ısısını arttırmadan bakteri ve mikroorganizmaları yok eder. Bu sistemde de az miktarda da olsa dezenfektan madde kullanılmalıdır. Bu sisteme sahip havuzlarda anti algea ve algea knock out tipi yosun önleyiciler kesinlikle kullanılmamalıdır.
TUZ İYONİZASYON CİHAZI
Tuzlu su klorlayıcısı yüzme havuzu dezenfeksiyonu için gerekli olan hipoklorid asidin elektroliz yöntemiyle havuzda meydana gelmesini temin eder. Elektroliz sırasında katotda meydana gelen H2 gazı ile anodda oluşan Cl2 gazı birleşerek HCl (klorür asidi) meydana getirirken ortamda bulunan sudan dolayı bu HClde HOCl (hipoklorid asidi)e dönüşür. Aynı zamanda çözeltide kalan Na+ ve OH iyonları da birleşerek NaOH yani sud kostik teşekkül eder. Bu HClO (hipoklorit asit) klorun organizma ve bakterilere saldıran asıl aktif maddesidir. Bu saldırı sırasında HCl (klorür asidi) ve O2 (oksijen) teşekkül eder. Bu HCl (klorür asidi) katotda meydana gelen NaOHi nötralize eder, oksijen ise suda çözünür. Bu nötrleşme reaksiyonu neticesinde yeniden Na+ ve Cl- iyonları meydana gelir. Yani tuzu ihtiva eden bir dolaşım teşekkül eder. Elektrod hücresinden H2 ve O2 baloncukları yükselirken anodda husule gelen Cl2 gazı su tarafından absorbe edilerek atmosfere sızması önlenir.